Od Memfis do Teb

Kolosalny posąg Ramzesa II w Memfis

Memfis powstało na styku delty i doliny Nilu, co umożliwiało jego mieszkańcom kontrolę nad handlem pomiędzy tymi regionami, a w późniejszych okresach stanowiło znakomitą siedzibę dla królewskiego dworu sprawującego pieczę polityczną i militarną nad podległymi stolicy regionami. Początkowo miasto nazywało się Ineb-hedż (eg. „Biały Mur”), co najprawdopodobniej odnosiło się do murów otaczających królewską rezydencję. Obecnie znana nazwa Memfis, używana od czasów XVIII dynastii (1550-1069 p.n.e.), nadana została przez Greków i odnosiła się do nazwy piramidy króla Pepiego I – Men-nefer (eg. „trwała i piękna”). Memfis było przede wszystkim stolicą władców okresu Starego Państwa (2686-2160 p.n.e.), ale także ośrodkiem kultu Ptaha, Sachmet i Apisa. Choć o dawno minionej potędze miasta świadczy potężna nekropola memficka, w skład której wchodzą m.in. takie rejony jak Giza, Sakkara czy Abusir, to jednak po samym mieście niewiele się zachowało. Pozostałości królewskiego pałacu oraz świątyni, a przede wszystkim monumentalne królewskie posągi nie pozostawiają złudzeń co do niezwykle istotnej roli tego miasta w czasach starożytnych. Jednym ze świadectw ważnej pozycji Memfis jako ośrodka kultu jest kolosalny posąg Ramzesa II (1279-1213 p.n.e.) wykonany z czerwonego granitu i mierzący 10 metrów wysokości. Posąg odkrył Giovanni Battista Caviglia w 1820 roku w pobliżu południowej bramy świątyni boga Ptaha. Kolosalna rzeźba przedstawia kroczącego władcę ukazanego jako młodego, silnego mężczyznę. Ze względu na wyraźne zniszczenie dolnej partii posągu, konieczne było ukazanie go w nietypowej ekspozycji – leżącego na plecach. Pierwotnie Ramzes II ufundował parę takich posągów, z których drugi, również odkryty przez Caviglię, zachował się we fragmentach, jednak po jego restauracji ustawiony był na placu Bab el-Hadid, zaś obecnie znajduje się w Hallu Głównym Grand Egyptian Museum w Gizie.

ENG

Colossal Statue of Ramesses II in Memphis

Memphis was established at the junction of the Nile delta and valley, which allowed its inhabitants to control trade between these regions. Moreover, in later periods, it established an excellent seat for the royal court exercising political and military guardianship over the regions subordinated under the capital. Initially, the city was called Ineb-hedj (“White Wall”), which most probably referred to the walls surrounding the royal residence. The now known name - Memphis - which is in use since the 18th Dynasty (1550-1069 B.C.), was given by the Greeks and referred to the name of the pyramid of the King Pepi II - Mennefer (“Durable and Beautiful”). Memphis was primarily the capital of the Old Kingdom rulers (2686-2160 B.C.) as well as the centre of the worship of Egyptian gods Ptah, Sekhmet and Apis. Although little has survived in the city itself, its long-gone power is evidenced by the mighty necropolis of Memphis, which includes - among others - such areas as Giza, Saqqara and Abusir. The remains of the royal palace, temple, and above all - monumental royal statues, leave no illusions about the extremely important role of this city in ancient times. One of the testimonies to the important position of Memphis as a centre of worship is the colossal, 10 meters tall statue of Ramesses II (1279-1213 BC) made of red granite. The statue was discovered by Giovanni Battista Caviglia in 1820 near the southern gate of the temple of the god Ptah. The colossal sculpture shows the walking ruler, portrayed as a young, strong man. Due to the visible destruction of the lower part of the statue, it was necessary to show it in an unusual display - while lying on its back. Originally, Ramesses II founded a couple of such statues, the second of which - also discovered by Caviglia - has survived merely in fragments. After its restoration, however, it was placed on Bab el-Hadid square, and is now located in the Main Hall of the Grand Egyptian Museum in Giza.